Urlop za granicą. Sprawdź, w jakich krajach obowiązuje karta EKUZ i upewnij się, na jakie leczenie można w jej ramach liczyć

Nawet posiadanie aktualnej karty nie uprawnia nas do darmowego korzystania z podstawowej opieki medycznej w wielu krajach, które są popularnym celem wakacyjnych podróży Polaków, jak choćby Turcja, Tunezja, Egipt czy Maroko. W tym wypadku koniecznie trzeba wykupić polisę ubezpieczenia turystycznego. Zależnie od zakresu pokryje ona koszty leczenia i transportu medycznego do ustalonej w pakiecie ubezpieczenia kwoty.

Co roku, kiedy zbliżają się wakacje, zainteresowanie EKUZ-ami jest bardzo duże. - Dziennie wydajemy około 700 tego rodzaju dokumentów - mówi Monika Kierat, główny specjalista z Zespołu Komunikacji Społecznej i Promocyjnej Pomorskiego Oddziału NFZ. - Na Sali i Punktach Obsługi Klientów POW NFZ kartę EKUZ otrzymuje się „od ręki”. W poniedziałki pracujemy do 18.00, aby każdy mógł załatwić swoje sprawy również po pracy, także wyrobić EKUZ.

W 2022 roku w punktach obsługi klientów Pomorskiego OW NFZ wydano ponad 113 tys. kart EKUZ. W tym roku do
13 czerwca dokument ten odebrało już ponad 56 tys. osób.

Nowością w tym roku jest możliwość sprawdzenia statusu złożonego wniosku o EKUZ za pośrednictwem IKP lub EPUAP. Wniosek o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego złożony za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP) lub Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP), można śledzić na bieżąco. Wystarczy w przeglądarce https://statussprawywue. nfz.gov.pl/#/ w nowej karcie wpisać unikalny numer identyfikacyjny sprawy. Zostanie on przesłany na wskazany przez adres email po złożeniu wniosku.

Karty EKUZ wydawane są na długie terminy, więc warto byłoby sprawdzić przed złożeniem wniosku o wydanie kolejnej karty EKUZ czy posiadana karta utraciła już swoją ważność.

Warto wiedzieć też, że EKUZ dla osób niewidomych i niedowidzących na życzenie może być oznakowana naklejką z tekstem w alfabecie Braille’a.

EKUZ, czyli Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, to dokument unijny. Potwierdza prawo do bezpłatnego leczenia w państwie UE lub EFTA. Nie ma jednej wspólnej karty dla całej rodziny. EKUZ jest wystawiany dla każdej osoby oddzielnie. Tak więc każdy członek rodziny musi mieć swoją kartę EKUZ.

Posiadanie EKUZ nie oznacza, że powinniśmy zrezygnować z zakupu dodatkowej polisy prywatnego ubezpieczyciela, szczególnie, gdy chorujemy przewlekle lub jesteśmy narażeni na zachorowania ze wzglę-du na zaawansowany wiek. Zakres leczenia z EKUZ jest ograniczony. Masz prawo tylko do leczenia: niezbędnego i nieplanowanego; w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej danego państwa; na tych samych zasadach, na jakich korzystają z niego obywatele danego kraju (jeśli w danym państwie jest np. obowiązek opłacenia części kosztów za wizytę u lekarza, to i Ty za nią zapłacisz).

Jeżeli zachorujesz nagle podczas wakacji na drugim końcu Polski, a będziesz miał przy sobie tylko kartę EKUZ, możesz posiłkowo posłużyć się nią do odczytania nr PESEL, natomiast w każdej przychodni po podaniu nr pesel rejestratorka sprawdzi w programie, czy dana osoba jest ubezpieczona. Karta nie jest dowodem tożsamości.

Warto wiedzieć, że świadczenia dostępne na kartę EKUZ najczęściej nie obejmują:

• kosztów akcji ratunkowych w krajach UE/EFTA. Dlatego jeśli np. uprawiasz sporty wiążące się z takim ryzykiem, koniecznie sprawdź przed wyjazdem do danego kraju zasady udzielania pomocy na kartę EKUZ oraz rozważ dodatkowe ubezpieczenie komercyjne;
• kosztów powrotu do kraju w związku z nagłym zachorowaniem (jedyny wyjątek może stanowić przesłanka ekonomiczna, gdy dalsze koszty leczenia na kartę EKUZ w kraju pobytu są wyższe niż koszty transportu).

Otrzymasz EKUZ, jeśli jesteś osobą uprawnioną do świadczeń zdrowotnych w Polsce. Uprawnione do świadczeń są: osoby ubezpieczone (np. pracujące, na emeryturze) i osoby nieubezpieczone, które jednak mają prawo do leczenia na podstawie szczególnych uprawnień (np. dzieci do lat 18, które nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez rodzica lub dziadka).

Wyrobienie karty EKUZ jest bezpłatne. Wniosek (na stronie www.nfz-gdansk.pl w zakładce dla pacjenta/zdrowie w UE/ wnioski o EKUZ) możesz złożyć: osobiście w dowolnym oddziale lub delegaturze NFZ, za pośrednictwem ePUAP lub IKP, pocztą tradycyjną, pocztą elektroniczną (tylko w przypadku pracowniczych wniosków EKUZ).

Jak długo ważny jest EKUZ: 20 lat dla osób, które pobierają świadczenie emerytalne i osiągnęły wiek emerytalny - 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni, oraz dla tych, którzy pobierają nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

• Do 18 roku życia dla osób, które są: zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny; pobierają świadczenie rentowe.
• 5 lat dla osób, które: pobierają świadczenia emerytalne i nie osiągnęły wieku emerytalnego - 60 lat kobiety i 65 lat mężczyźni.
• 3 lata dla osób ubezpieczonych, które są zatrudnione, prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą, pobierają zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.
• 18 miesięcy dla osób, które pobierają świadczenie rentowe; mają więcej niż 18 lat i są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny, są studentami, doktorantami, pełnoletnimi uczniami, którzy mają własny tytuł do ubezpieczenia.
• 6 miesięcy dla nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP; nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy, ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium RP; dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP;
• osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług; wykonujących pracę nakładczą.
• 2 miesiące dla: bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy, niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych.
• 90 dni dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i są uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 42 dni dla kobiet w okresie połogu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Internetowe Konto Pacjenta (IKP) to bezpłatne konto, które ma każda osoba posiadająca numer PESEL. Na IKP znajdują się informacje o przeszłym, aktualnym lub planowanym leczeniu, zdarzeniach medycznych, wystawionych receptach czy zwolnieniach lekarskich W (IKP) znajdziesz informacje na temat danych medycznych swoich i bliskich, którzy udostępnią Ci konto. IKP jest łatwe i szybkie w obsłudze.
Warto założyć konto w IKP, bo dzięki niemu będziesz mieć dostęp do indywidualnych informacji na temat: miejsc, w których możesz się leczyć; świadczeń (wraz z kwotami), których udzielono Ci w ramach NFZ;
prawa do świadczeń opieki zdrowotnej - czy je masz i na jakiej podstawie; wyrobów medycznych i leków (wraz z wysokością refundacji), które były Tobie zlecone;
upoważnień do dokumentacji medycznej, które przekazujesz swoim bliskim; zgód na świadczenia zdrowotne, które wyrażasz; zaświadczeń lekarskich w czasie choroby i macierzyństwa, które wystawili Ci lekarze; wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, którą płacisz; e-recept, e-skierowań, e-zwolnień, które wystawiają Ci lekarze.

IKP prócz oferty informacyjnej daje też możliwość załatwienia różnych spraw, np. otrzymasz recepty na leki bez konieczności wizyty u lekarza, jeśli kontynuujesz leczenie; otrzymasz recepty od pielęgniarki lub położnej - zarówno po tradycyjnej wizycie, jak i po konsultacji telemedycznej (na odległość); złożysz wniosek o kartę EKUZ; upoważnisz inną osobę do dostępu do Twoich danych medycznych lub informacji o stanie Twojego zdrowia.

To narzędzie informatyczne doceniają również lekarze POZ zrzeszeni w Federacji „Porozumienie Zielonogórskie”. Zdaniem tej organizacji to narzędzie informatyczne ułatwia pracę i komunikację z pacjentem, zmniejsza biurokrację. Wyzwanie dla starszych

Specjaliści medycyny rodzinnej zachęcają do korzystania z IKP, bo korzyści jest dużo - e-receptę można dostać SMS-em lub mailem, odebrać e-skierowanie bez wychodzenia z domu czy sprawdzić wyniki testu na koronawirusa. Niestety pierwsza autoryzacja do systemu dla osób starszych jest sporym wyzwaniem - czytamy w specjalnym komunikacie wydanym przez Federację PZ.

Internetowe Konto Pacjenta to cyfrowy zbiór informacji o naszym stanie zdrowia. Jeśli takie konto autoryzujemy to bez wychodzenia z domu możemy korzystać z wielu usług systemu ochrony zdrowia. IKP nie trzeba zakładać, bo IKP ma każdy obywatel posiadający numer PESEL. Ale aby w pełni z tego systemu korzystać trzeba konto autoryzować. I tu pojawia się problem.
- Autoryzacja musi być dokonana przez bank - przez konto internetowe iPKO lub Inteligo - lub przez ePUAP - przy użyciu profilu zaufanego albo używając e-dowodu. Dla osób starszych to spore utrudnienie - mówi Wojciech Pacholicki, wiceprezes Federacji „Porozumienie Zielonogórskie”.

W Polsce z IKP korzysta już ponad 15 mln pacjentów. Ogromna większość to ludzie młodzi, aktywni zawodowo, rzadko odwiedzający lekarzy. Dzięki IKP lekarz wie, jakie pacjent miał zlecone badania a pacjent - ma dostęp do recept, skierowań, może zmienić lekarza czy pielęgniarkę, pobrać unijny certyfikat COVID, złożyć wniosek o wydanie karty EKUZ. Osoby, a szczególnie seniorzy, którym uruchomienie IKP sprawia trudność mogą zgłosić się o pomoc do Pomorskiego NFZ.- Zawsze wspieramy seniorów, na co dzień w naszych Salach i Punktach Obsługi Klientów. Każdemu kto się do nas zgłosi pomagamy założyć profil zaufany i aktywować konto IKP - deklaruje Monika Kierat.